Slippery Slope Fallacy: มโนคิดไปเรื่อยจนพัง

Slippery Slope Fallacy: มโนคิดไปเรื่อยจนพัง
  • ถ้ารับงานโปรเจคท์เพิ่ม? งานจะล้นมือ > กลับดึกขึ้นแต่เงินเท่าเดิม > ไม่มีเวลากับเพื่อนรอบข้าง > สุดท้ายสุขภาพก็เสีย > ต้องเอาเงินที่ได้ไปรักษาตัวเอง
  • ถ้าไม่ตั้งใจเรียน? จะสอบได้คะแนนน้อย > จะเข้ามหาวิทยาลัยดีๆ ไม่ได้ > จะเข้าทำงานบริษัทใหญ่ๆ ไม่ได้ > ชีวิตก็จะไม่ประสบความสำเร็จ > แถมยังจะทำให้…

ใจเย็นๆ เดี๋ยวก่อน…คุณอาจกำลังเจอกับ “Slippery Slope Fallacy” เข้าให้แล้ว!!!

Slippery Slope Fallacy: มโนคิดไปเรื่อยจนพัง

Slippery Slope Fallacy เป็นตรรกะวิบัติสุดคลาสสิคที่ดึงให้เราเกิดภาวะ “มโนคิดไปเรื่อย” (Slippery slope) คิดเองเออเองจากจุดเริ่มต้นของเหตุการณ์หนึ่ง…ว่ามัน “จะนำไปสู่” บลาๆๆ จาก A > B > C > … > Z 

จากจุดเริ่มต้นปัจจุบัน นำไปสู่ เหตุการณ์ต่างๆ ในอนาคตอย่างแจ่มแจ้ง (Chain of future events) แต่ปัญหาคือ มักไม่มี “หลักฐานยืนยัน” มากเพียงพอด้วยซ้ำ มันอาจจะมีโอกาสเกิดขึ้นแค่ 1% แต่ปฏิบัติราวกับว่ามันจะเกิดขึ้น 100%

เป็นการมองเหตุการณ์เล็กๆ เรื่องหนึ่ง และสรุปไปว่ามันจะก่อให้เกิดผลกระทบอันใหญ่หลวงในท้ายที่สุดนั่นเอง

แต่ความเป็นจริงแล้ว เราไม่มีทาง “คาดการณ์อนาคต” ได้อย่างชัดเจนเลย โดยเฉพาะยุคปัจจุบันที่สภาวะการณ์ปรับเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว

แม้แต่การคิดกรณี Worst-case scenario เช่น ไม่ตั้งใจทำงานจนอาจนำไปสู่การถูกไล่ออก? แต่การถูกไล่ออก ไม่ใช่ตัวตัดสินใจว่าเส้นทางข้างหน้าจะล้มเหลวเสมอไป 

  • คุณอาจได้งานบริษัทใหม่ที่ตอบโจทย์หน้าที่การงาน 
  • ได้รับการปฏิบัติอย่างเป็นธรรมมากกว่า 
  • หรือเจออาชีพใหม่อย่างการเป็น YouTuber 

ความเป็นไปได้แทบจะเป็นอนันต์โดยที่คุณไม่สามารถคาดการณ์ได้เลย

ตัวอย่าง Slippery Slope Fallacy

ตัวอย่างคลาสสิกในการทำงานคือ ลูกน้องพยายามบ่ายเบี่ยง “ปฏิเสธ” เมื่อหัวหน้าเสนอโปรเจคท์ความรับผิดชอบให้ เพราะลูกน้องมโนคิดเองเออเองไปไกลแล้วว่า

  • ถ้ารับโปรเจคท์นี้ งานจะมากขึ้น กลับดึกขึ้น แต่เงินเท่าเดิม
  • ต่อไปสุขภาพจะเสีย แทบไม่ได้เจอเพื่อน วันๆ อยู่กับงาน
  • และถ้าครั้งนี้รับ หัวหน้าต้องเสนอแกมบังคับให้ทำโปรเจคท์ต่อไป

กลายเป็นว่าชีวิตการทำงานพลิกผัน…เพียงเพราะรับปากทำโปรเจคท์หนึ่ง

ในแง่สังคม เช่น LGBT+

  • ถ้าให้กลุ่มเพศสภาพ LGBT+ แต่งงานร่วมเพศได้
  • LGBT+ จะเปิดตัวตนมากขึ้น ใช้ชีวิตร่วมกันมากขึ้น
  • แต่ LGBT+ ไม่สามารถสืบพันธุ์มีลูกด้วยกันเองได้
  • ประชากรก็จะน้อยลง แรงงานกำลังของชาติน้อยลง
  • สุดท้ายประเทศชาติก็จะล่มสลาย 

กลายเป็นว่าประเทศชาติล่มสลาย…เพราะอนุญาตให้แต่งงานร่วมเพศ

หรือในระบบการศึกษา ฝ่ายอนุรักษ์นิยมไม่ต้องการให้นักเรียน “ไว้ผมยาว”

  • ถ้าให้นักเรียนไว้ผมยาว เด็กจะไว้ยาวถึงกลางหลังแน่นอน
  • เด็กจะเริ่มไม่ตั้งใจเรียน เพราคุยกันเรื่องแฟชั่นทรงผม
  • แถมบดบังทัศนวิสัยน์เพื่อนนั่งหลังในห้องเรียน
  • เมื่อไม่ตั้งใจเรียน ก็จะไม่มีความรู้ สอบเข้าที่ดีๆ 
  • ส่งผลต่อเส้นทางการทำงานในอนาคต

กลายเป็นว่าชีวิตแทบจะล้มเหลว…เพราะแค่ไว้ผมยาว

วิธีป้องกัน Slippery Slope Fallacy

การคิดไปข้างหน้า วางแผนคาดการณ์ต่ออนาคตเป็นเรื่องที่ดี แต่จะดียิ่งกว่าถ้าสิ่งที่พูดมี “หลักฐานยืนยัน” หรือผลวิจัยที่น่าเชื่อถือประกอบ

และต้องพิจารณาถึงโอกาส “ความเป็นไปได้” ที่จะเกิดเหตุการณ์นั้น แม้สิ่งที่พูดมา A > B > C > … > Z อาจเกิดขึ้นได้จริงในทางทฤษฎี แต่ก็ต้องดูด้วยว่ามีโอกาสมากน้อยแค่ไหน เพราะเราคงไม่ออกนโยบายที่พลิกชีวิตการทำงานเพียงเพราะปัญหาอันใหญ่หลวงมีโอกาสเกิดขึ้นแค่ 0.5%

นอกจากนี้ ต้องใส่ใจ “บริบท” เช่นกัน เรื่องเดียวกันเกิดขึ้นกับคนที่มีบริบทชีวิตต่างกัน ย่อมให้ “ผลลัพธ์” ที่ต่างกัน

  • นาย A พื้นฐานบ้านรวย แต่ไม่ตั้งใจทำงานจนถูกไล่ออก ชีวิตความเป็นอยู่ก็คงไม่ได้แย่ลงมาก (ล้มบนฟูก)
  • นาย B พื้นฐานบ้านจน และไม่ตั้งใจทำงานจนถูกไล่ออก ชีวิตย่อมพลิกผันต่างจากนาย A แน่นอน

Slippery Slope Fallacy มักเกิดกับคนที่เคยผ่าน “ประสบการณ์” นั้นมาแล้ว และคุยกับคนที่ยังไม่ผ่าน โดยด่วนสรุปไปว่า “สิ่งที่ตนเจอมา…อีกฝ่ายย่อมต้องเจอเช่นกัน”

หนึ่งในการ “ตัดไฟแต่ต้นลม” คือการไม่ด่วนสรุปเช่นนี้ เพราะอย่างที่กล่าวไป “บริบท” ต่างกัน ทั้งภูมิหลังตัวบุคคล / ยุคสมัย / เทคโนโลยี

สุดท้ายแล้ว Slippery Slope Fallacy ใช่ว่าจะมีแต่เรื่องร้ายเสมอไป เพราะมันเตือนเราให้คุยกันด้วย “เหตุผล” พร้อมกับมองการณ์ไกลไปข้างหน้า…เพียงแต่เราต้องมีข้อมูลที่น่าเชื่อถืออยู่ข้างกาย เมื่อนั้นแล้วก็พร้อมรับมือวางแผนถึงอนาคตที่จะมาถึง

 

ทำ “แบบประเมินอาชีพ” จาก CareerVisa เพื่อค้นหาอาชีพที่ใช่ งานที่ชอบ…จะได้มีความสุขในการทำงานทุกๆ วัน >>> https://www.careervisaassessment.com/five-shades-assessment-th/

ยังไม่รู้จะหางานอะไรดี? รีบเข้าไปที่ >>> www.careervisaassessment.com

ทำ Resume แบบมืออาชีพได้ง่ายๆ ที่ >>> https://myrightcareer.net/

อ้างอิง

#Slippery Slope Fallacy #Logical Fallacy #Systematic Thinking
Writer: